Nina Simone: 92 χρόνια από τη γέννησή της

Νίνα Σιμόν: Γεννήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1933 – Οι απορρίψεις στη ζωή της και οι μεταμορφώσεις της στη σκηνή.

Το «Feelin’ Good» ξεσηκώνει: στα ραδιόφωνα, στα μπαρ, στις μοναχικές ακροάσεις ακόμη. Όμως η Nina Simone είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Είναι –αυτή την ιστορία σκοπεύω να πω εδώ– μια κλασική πιανίστα, που πήρε τον δρόμο της jazz και πάνω στη σκηνή μεταμορφωνόταν σε υπέρτατη θεότητα. Γεννήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1933 και θα γινόταν αυτές τις μέρες 92 ετών…

Όχι, το θέμα δεν είναι απλώς ότι λατρεύω το «Feelin’ Good». Στ’ αλήθεια το λατρεύω, αλλά περισσότερο ακόμα αγαπώ το «Baltimore». Το θέμα είναι ότι η Nina Simone θα μπορούσε να έχει περάσει στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες σολίστ του πιάνου, στην ιστορία της κλασικής μουσικής. Στο «Love Me or Leave Me» μπορείς να την ακούσεις να περνάει μοτίβα του Bach, στη δεκάλεπτη ζωντανή συγκλονιστική εκδοχή του «Feelings» στο Montreux, μπορείς να τη δεις να κλείνει το κομμάτι με μοτίβα του Beethoven και σε κάθε σημείο που παίζει πιάνο, υποψιάζεσαι ότι κάτι μεγαλύτερο συμβαίνει πίσω από τα προφανή. Όταν, τον Σεπτέμβριο του 1950, μετακόμισε με την οικογένειά της στη Φιλαδέλφεια, στα 17 της, ήθελε να γίνει δεκτή σε μία πολύ σημαντική σχολή μουσικής, το Curtis Institute. Όμως, την απέρριψαν. Εκείνη θεώρησε ότι την απέρριψαν μόνο και μόνο επειδή δεν ήταν λευκή.

Στην εξαιρετική αυτοβιογραφία της «I Put A Spell On You», που επιμελήθηκε ο Stephen Cleary, περιγράφει τους λόγους για τους οποίους πήρε τόσο άσχημα αυτή την απόρριψη: «Όταν με απέρριψαν, ένιωσα ότι όλα όσα μου είχαν υποσχεθεί, ο Θεός, η οικογένεια και η κοινότητά μου δεν θα τηρούνταν. Ήταν σαν να έλεγα ακόμα και η ίδια ψέμματα στον εαυτό μου… Η αλήθεια ήταν πολύ απλή: στον πραγματικό κόσμο, τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα έχεις φανταστεί, και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Αλλά τότε δεν ήξερα τίποτα για τον πραγματικό κόσμο… Εκείνη η στιγμή ήταν το τέλος των πάντων. Τα χρήματα της υποτροφίας μού τελείωναν. Και τώρα που με είχαν απορρίψει, ποιος θα έδινε χρήματα σε μιαν αποτυχημένη;»

Όμως εκεί ακριβώς που υπάρχει τόσο πολύ ταλέντο συγκεντρωμένο, κανείς δεν μπορεί να το εμποδίσει να βγει στην επιφάνεια. Η φωνή της Nina Simone είναι σπουδαία. Η ερμηνεία της σε τραγούδια όπως το «Wild Is The Wind» είναι συγκλονιστική. Όμως τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με την παρουσία της στη σκηνή. Ας δούμε πώς το τοποθετεί η ίδια: «Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του ’60 που το ένιωσα για πρώτη φορά. Ένιωσα τη δύναμη και την πνευματικότητα και μπορούσα να συνδεθώ μαζί τους την ώρα που έπαιζα μπροστά σε κοινό. Έβγαινα στη σκηνή ήδη 10 χρόνια, αλλά τότε ένιωσα για πρώτη φορά ένα είδος χάριτος να με καταλαμβάνει και όλα να τακτοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο. Κάθε φορά που συνέβαινε αυτό, όποιος τύχαινε να είναι στο ακροατήριο θα θυμόταν αυτό που συνέβη για χρόνια, θα ένιωθε ότι ήταν κάτι πολύ ιδιαίτερο αυτό που είχε βιώσει. Είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσει κανείς. Είναι όμως σαν κάτι να προσγειώνεται πάνω σου και να σε μεταφέρει αλλού, σαν ένα πνεύμα να σε καταλαμβάνει… Αυτό είναι που έμαθα σε σχέση με το να παίζεις μπροστά στο κοινό, να κάνω τους ανθρώπους να αισθάνονται σ’ ένα βαθύτερο επίπεδο… Κι όταν ακριβώς βρίσκεσαι εκεί, όταν έχεις αιχμαλωτίσει το κοινό σου, μοιάζει σαν ένα είδος ηλεκτρισμού να υπάρχει στον αέρα… Απέκτησα τη φήμη των σπουδαίων συναυλιών, επειδή ήθελα κάθε ακροατήριο να απολαμβάνει τις συναυλίες μου με τον τρόπο που ήθελα εγώ και αν για κάποιον λόγο το κοινό αντιστεκόταν, ήξερα όλα τα κόλπα για να το μαγέψω: Ξεκινούσα μ’ ένα κομμάτι που δημιουργούσε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα και συνέχιζα μ’ ένα άλλο στο ίδιο ύφος, κι ύστερα άλλο ένα που έφερνε την κορύφωση εκείνου του συναισθήματος και τότε πια ήταν όλοι μαγεμένοι. Για να το ελέγξω, σταματούσα και δεν έκανα τίποτα για λίγο. Και άκουγα απόλυτη ησυχία. Τους είχα!».

Σε ένα φεστιβάλ που είχε διοργανώσει ο Nick Cave και συμμετείχε η Nina Simone το 1999, ο Warren Ellis βρισκόταν στα παρασκήνια. Η Simone βγήκε στη σκηνή και πριν ξεκινήσει να παίζει, έβγαλε την τσίχλα που μασούσε και την κόλλησε πάνω στο πιάνο. Ο Warren Ellis τη μάζεψε, τη μετέτρεψε σε μουσειακό έκθεμα και σε βιβλίο. Μα πάνω απ’ όλα κόλλησε πάνω της ένα κομμάτι της καρδιάς του. Πράγμα που νομίζω ότι ο καθένας από εμάς θα έκανε…

athensvoice.gr